1404/10/06 22:20:00
ارزیابی کودکان مشکوک به تأخیر در گفتار یا زبان
"آیا کودکتان تأخیر در گفتار یا زبان دارد؟ در این مقاله علائم، علتها و روشهای درمان تأخیر در گفتار و زبان را برای کودکان بررسی کردهایم. به دنبال ارزیابی و درمان هستید؟ همین حالا اطلاعات بیشتری کسب کنید."
مهم است که نگرانیهای والدین درباره تکامل زبان یا گفتار کودک بهطور جدی در نظر گرفته شود، زیرا این نگرانیها در ۷۵٪ موارد معتبر هستند. ارزیابی کودکی که مشکوک به تأخیر در گفتار یا زبان است باید شامل یک تاریخچه کامل و معاینه فیزیکی باشد تا ماهیت و شدت مشکل مشخص شود و در صورت امکان، علت آن نیز شناسایی گردد.
تاریخچه
مهم است که تعیین شود آیا تأخیر تنها به بیان کلامی محدود است یا هم شامل مهارتهای زبانی بیان و هم درک است. تأخیرهای جدا در زبان درکی بسیار نادر است. گاهی اوقات کودک ممکن است به دلیل اکولالی پیچیده جملات کامل مهارتهای بیانی اش بهطور طبیعی یا پیشرفته به نظر برسد ، اما زبان کاربردی او تا حدی که زبان درکی اش تأخیر دارد، تکامل نیافته است (برای مثال در اوتیسم).
نگرانیهای والدین معمولاً بر ناتوانی کودک در ابراز خود متمرکز است و ممکن است از تأخیرهای همراه در درک بیخبر باشند. پرسیدن از والدین در مورد هر گونه مشکل در تلفظ یا قابلیت درک گفتار بسیار مهم است. پرسش در مورد تاریخچه پیش از تولد و تاریخچه زایمان، نتایج آزمایش غربالگری شنوایی نوزاد، از دست دادن شنوایی، عفونتهای مکرر گوش، ریزش بیش از حد آب دهان یا مشکلات در تغذیه، و تأخیر در دیگر حوزههای تکاملی به روشن شدن علت مشکل کمک میکند. تاریخچه اجتماعی مفصل ممکن است علتهای محیطی تأخیر در گفتار خفیف را آشکار کند، از جمله پسرفت پس از یک رویداد استرسزا (مثل طلاق یا تولد یک خواهر و برادر)، کمبود تحریک یا انتظارات بیش از حد والدین و خواهر و برادرها از نیازهای کودک. از آنجا که عوامل بیولوژیکی در تکامل زبان نقش دارند، تاریخچه خانوادگی مفصل شامل مشکلات گفتار و زبان یا اختلالات یادگیری نیز مهم است. مطالعات دوقلوها و تجزیهوتحلیلهای خانوادگی نشان دادهاند که اختلالات زبان دارای وراثت بالایی هستند.
معاینه فیزیکی
یک مکالمه ساده با کودک ممکن است برای تعیین میزان درک، بیان و مشکلات کودک در تحویل گفتار کافی باشد. این شامل تمامی تلاشهای کودک برای برقراری ارتباط است، چه کلامی (مثلاً غلو کردن، استفاده از کلمات یا جملات) یا غیرکلامی (مثلاً تغییرات صورت، ژستها یا اشاره کردن، وجود توجه مشترک، تماس چشمی و وضعیت بدن). معاینه عصبی که بر مهارتهای اوروموتور تمرکز دارد باید انجام شود، بهویژه اگر مشکلات تغذیهای یا شک به آپراکسی گفتار وجود داشته باشد. معاینه اوروموتور باید شامل تقلید حرکتهای زبان در تمام جهات، مشاهده بالا رفتن سقف دهان هنگام تلفظ و ارزیابی یکپارچگی ساختاری حفره دهان باشد. تن عضلانی اوروموتور را میتوان با نگاه کردن به وضعیت دهان (یعنی دهان باز که نشاندهنده هیپوتونی است)، ریزش آب دهان، مشکل در نوشیدن از نی یا دشواری در باد کردن حبابها ارزیابی کرد. گفتار مبهم، کند یا هایپرنازال با دیسآرتریا (در مقایسه با دیسپراکسی) مرتبط است. اشتباهات صدایی ناهماهنگ و توقفهای کند میان صداها در آپراکسی/دیسپراکسی مشاهده میشود.
اصطلاحات مهم با ترجمه:
SLI (Specific Language Impairment) – اختلالات خاص زبان
توضیح: اختلالات زبانی که فقط مهارتهای خاص زبانی را تحت تأثیر قرار میدهد.Speech and language delay – تأخیر در گفتار و زبان
توضیح: تأخیر در تکامل مهارتهای گفتاری و زبانی کودک نسبت به همتایان همسن.Expressive and receptive language abilities – مهارتهای زبانی بیان و درک
توضیح: توانایی فرد در بیان افکار و احساسات (بیان) و درک گفتار و نوشتهها (درک).Echolalia – اکو لالی
توضیح: تکرار کلمات یا جملات دیگران بدون درک معنای آنها.Autism Spectrum Disorder (ASD) – اختلال طیف اوتیسم
توضیح: اختلالی در توسعه مهارتهای اجتماعی، ارتباطی و رفتاری که در کودکان مشاهده میشود.Articulation difficulties – مشکلات در تلفظ
توضیح: مشکلاتی که در تولید صحیح صداها در گفتار ایجاد میشود.Prenatal and delivery history – تاریخچه پیش از تولد و زایمان
توضیح: اطلاعات مربوط به دوران بارداری و روند زایمان که میتواند بر سلامت و توسعه کودک تأثیرگذار باشد.Oromotor skills – مهارتهای اوروموتور
توضیح: مهارتهایی که به حرکتهای دهان، زبان، و لبها مرتبط هستند و برای گفتار و تغذیه ضروری هستند.Apraxia of speech – آپراکسی گفتار
توضیح: اختلالی که در آن فرد قادر به برنامهریزی و اجرای حرکات لازم برای تولید گفتار نیست.Dysarthria – دیسآرتریا
توضیح: اختلالی که باعث مشکلات در کنترل عضلات گفتاری میشود و منجر به گفتار مبهم و ناخوانا میشود.Hypernasality – هایپرنازالی
توضیح: صدای غیرطبیعی که به دلیل تولید بیش از حد صدا از بینی ایجاد میشود.Dyspraxia – دیسپراکسی
توضیح: اختلالی که در آن فرد در هماهنگی حرکات بدنی دچار مشکل است و میتواند بر گفتار و حرکات دیگر تأثیر بگذارد.
ارزیابی تأخیر در گفتار و زبان در کودکان | علائم، علتها و درمان
تعریف تأخیر در گفتار و زبان (Speech and Language Delay)
تأخیر در گفتار و زبان یک مشکل رایج در کودکان است که میتواند تأثیر زیادی بر مهارتهای ارتباطی، اجتماعی و تحصیلی آنها بگذارد. این اختلال ممکن است در مهارتهای زبانی بیان و درک ظاهر شود و نیاز به ارزیابی دقیق برای تشخیص و درمان دارد. تأخیر در گفتار و زبان ممکن است شامل مشکلات در تلفظ، درک مفاهیم، یا استفاده صحیح از زبان برای برقراری ارتباط اجتماعی باشد.
علائم تأخیر در گفتار و زبان
کودکان مبتلا به تأخیر در گفتار و زبان ممکن است مشکلاتی در تلفظ کلمات، درک مفاهیم و پاسخدهی به پرسشها داشته باشند. در برخی موارد، کودک ممکن است مهارتهای بیانیش بهطور طبیعی یا پیشرفته به نظر برسد، اما زبان خودبخودی (یا کاربردی) او تا حدی که زبان درکیش تأخیر دارد، توسعه نیافته است. این مشکلات میتواند بر توانایی کودک در برقراری ارتباط با دیگران تأثیر بگذارد.
ارزیابی دقیق کودکان با تأخیر در گفتار یا زبان
ارزیابی کودکانی که مشکوک به تأخیر در گفتار یا زبان هستند، باید شامل یک تاریخچه کامل و معاینه فیزیکی باشد. این ارزیابی باید شامل پرسشهایی در مورد مشکلات تلفظ، شنوایی، و پیشینه خانوادگی مشکلات زبانی باشد. همچنین بررسی تأثیرات محیطی مانند کمبود تحریک یا استرسهای خانوادگی مانند طلاق میتواند در شناسایی علت تأخیر کمک کند.
تاریخچه و معاینه فیزیکی در ارزیابی تأخیر در گفتار
در ارزیابی تأخیر در گفتار و زبان، مهم است که تعیین شود آیا تأخیر تنها در مهارتهای بیان است یا در مهارتهای بیان و درک هر دو. در برخی موارد، تأخیرهای زبان درک بهویژه در کودکان مبتلا به اوتیسم یا مشکلات شنوایی ممکن است نادیده گرفته شود. معاینه فیزیکی برای ارزیابی مشکلات اوروموتور (مثل مشکلات در حرکت دهان، زبان و لبها) ضروری است، بهویژه اگر کودک در تغذیه یا صحبت کردن مشکل دارد.
عوامل ژنتیکی و محیطی تأثیرگذار بر تأخیر در گفتار
مطالعات نشان دادهاند که اختلالات زبان دارای وراثت بالایی هستند و مشکلات زبانی در خانوادهها و دوقلوها رایج است. همچنین، محیط خانواده و میزان تحریک کودک میتواند بر تکامل زبانی او تأثیر بگذارد. مواردی مانند استرسهای خانوادگی، تغییرات در محیط زندگی یا تأثیرات زودهنگام از جمله تولد خواهر و برادر جدید، میتوانند باعث تأخیر در گفتار شوند.
درمان تأخیر در گفتار و زبان
درمان تأخیر در گفتار و زبان شامل ارزیابی تخصصی و مداخلات درمانی است که به بهبود مهارتهای ارتباطی کودک کمک میکند. درمانهای گفتاری، تمرینات اوروموتور و حمایتهای خانوادگی میتواند در بهبود مهارتهای گفتاری کودک مؤثر باشد. درمان زودهنگام میتواند به پیشگیری از مشکلات بیشتر در یادگیری خواندن و نوشتن کمک کند.
نتایج در صورت عدم درمان تأخیر در گفتار و زبان
اگر تأخیر در گفتار و زبان به موقع درمان نشود، ممکن است مشکلاتی مانند دیسلکسی (اختلال خوانشپریشی)، مشکلات درک مطلب، و مشکلات در یادگیری اجتماعی در آینده ایجاد شود. تأخیر در گفتار و زبان در صورت عدم مداخله مناسب میتواند بر توانایی کودک در برقراری ارتباط اجتماعی و تحصیلی تأثیر منفی بگذارد.
کلمات کلیدی برای سئو:
تأخیر در گفتار و زبان (Speech and Language Delay)
مشکلات زبان در کودکان
ارزیابی تأخیر در گفتار
درمان تأخیر در زبان
اختلالات زبان کودکان
ارزیابی زبانی کودک
مشکلات تلفظ در کودکان
تأخیر در درک زبان
درمان مشکلات گفتار کودکان
علائم تأخیر در گفتار
پایش و غربالگری
(Surveillance and Screening)
همزمان با سایر حیطههای تکاملی، پایش نقاط عطف گفتار و زبان باید در تمام ویزیتهای مراقبت دورهای کودک (Well-Child Visits) انجام شود. این پایش شامل دریافت و توجه به نگرانیهای والدین، بهروزرسانی میزان دستیابی کودک به نقاط عطف تکاملی گفتار و زبان، شناسایی عوامل خطر و عوامل محافظتی و نیز مشاهده دقیق و مستقیم کودک است.³¹
بهطور کلی، تأخیر حدود ۲۵٪ در دستیابی به یک مهارت تکاملی نگرانکننده تلقی میشود و نشاندهنده نیاز به غربالگری دقیقتر و/یا ارزیابی تخصصی مهارتهای گفتار و زبان است. نشانههای هشدار (Red Flags) تأخیر در گفتار و زبان در جدول 16.5 ارائه شدهاند.
غربالگری تکاملی
غربالگری همه کودکان برای تأخیر در هر یک از حیطههای تکاملی باید در فواصل زمانی مشخص و نیز هر زمان که والدین نگرانی خود را درباره تکامل کودک مطرح میکنند انجام شود.
آکادمی اطفال آمریکا (American Academy of Pediatrics) دستورالعملهایی برای غربالگری تکاملی تدوین کرده و انجام غربالگری را برای تمام کودکان در سنین ۹، ۱۸ و ۲۴ تا ۳۰ ماهگی توصیه میکند،³¹ یا در هر زمانی که نگرانی از سوی مراقب کودک یا ارائهدهنده خدمات سلامت اولیه اطفال مطرح شود. همچنین، غربالگری اختصاصی اختلال طیف اوتیسم (ASD) در ویزیتهای ۱۸ و ۲۴ ماهگی توصیه شده است.¹⁵
ابزارهای غربالگری گفتار و زبان
ابزارهای متعددی برای ارزیابی سریع در محیط مطب اطفال در دسترس هستند (جدول 16.6). پرسشنامههای تکمیلشونده توسط والدین، از جمله:
**Parents’ Evaluation of Developmental Status (PEDS)**³²
**Parents’ Evaluation of Developmental Status: Developmental Milestones (PEDS:DM)**³³
**Ages and Stages Questionnaire-3 (ASQ)**³⁴
از جمله ابزارهای غربالگری گستردهدامنه (Broadband) هستند که برای ارزیابی چندین حیطه تکاملی طراحی شدهاند. هر سه ابزار بهطور اختصاصی حیطه زبان را غربال میکنند و نسخه PEDS:DM امکان ارزیابی در سطح آزمون با ارائه نمرات معادل سنی در زبان بیانی و دریافتی را فراهم میسازد.
پرسشنامههایی که بهطور اختصاصی برای ارزیابی زبان طراحی شدهاند و قابلیت استفاده در مطبهای شلوغ مراقبت اولیه را دارند، عبارتاند از:
**Receptive-Expressive Emergent Language Test (REEL)**³⁵
**MacArthur-Bates Communicative Development Inventories (CDI)**³⁶
**Language Development Survey (LDS)**³⁷
**Communication and Symbolic Behavior Scales Developmental Profile – Infant-Toddler Checklist (CSBS DP ITC)**³⁸
در مواردی که نگرانی همزمان درباره زبان و احتمال اختلال طیف اوتیسم وجود دارد، ابزار CSBS DP ITC میتواند ارتباط اجتماعی، گفتار و ارتباط نمادین را در کودکان ۶ تا ۲۴ ماهه غربال کرده و به تمایز مشکلات ارتباطی در این حوزهها کمک نماید.
جدول 16.5. نشانههای هشدار تأخیر در تکامل گفتار و زبان
(Red Flags for Delayed Speech and Language Development)
| سن کودک (Age) | نشانه هشدار (Milestone / Red Flag) |
|---|---|
| ۶ ماهگی | عدم صداسازی پاسخدار (No responsive cooing) |
| ۱۰ ماهگی | عدم غانوغون یا بابلینگ (No babbling) |
| ۱۲ ماهگی | عدم استفاده از ژستهای پایه مانند دست تکان دادن برای خداحافظی یا دراز کردن دستها برای بغل شدن (No basic gesturing) |
| ۱۸ ماهگی | نداشتن هیچ کلمهای بهجز «مامان» و «بابا» (No words other than “Mama,” “Dada”) عدم درک دستورات ساده (No understanding of simple commands) عدم اشاره به خواستهها (No pointing to indicate wants) |
| ۲۴ ماهگی | واژگان کمتر از ۵۰ کلمه (<50 words) عدم استفاده از عبارات دوکلمهای (No 2-word phrases) قابل فهم بودن گفتار کمتر از ۵۰٪ برای دیگران (<50% intelligibility) |
| ۳۶ ماهگی (۳ سال) | عدم استفاده از جملات سهکلمهای (No 3-word sentences) قابل فهم بودن گفتار کمتر از ۷۵٪ برای دیگران (<75% intelligibility) |
| ۴ تا ۵ سالگی | ناتوانی در تعریف یک داستان ساده (Not able to tell a simple story) |
نکته بالینی مهم (Clinical Pearl)
وجود هر یک از این نشانههای هشدار بهتنهایی میتواند نشاندهنده نیاز به غربالگری دقیقتر گفتار و زبان و در صورت لزوم ارجاع برای ارزیابی تخصصی باشد. اطمینان دادن ساده به والدین با این فرض که «خودش درست میشود» توصیه نمیشود، زیرا مداخله زودهنگام با پیامدهای تکاملی بهتر همراه است.
جدول 16.6. ابزارهای غربالگری تأخیر گفتار و زبان
(Screening Measures for Speech and Language Delays)
پرسشنامههای تکمیلشونده توسط والدین
(Parent Questionnaires)
غربالگریهای عمومی تکاملی
(General Developmental Screens)
| نام ابزار | بازه سنی (Developmental Age Range) | توضیح | وبسایت |
|---|---|---|---|
| Ages & Stages Questionnaires (ASQ) | تولد تا ۵ سال | پرسشنامه جامع غربالگری چندحوزهای شامل گفتار و زبان | www.agesandstages.com |
| Parents’ Evaluation of Developmental Status (PEDS) | تولد تا ۸ سال | ابزار غربالگری مبتنی بر نگرانی والدین در حوزههای تکاملی | www.pedstest.com |
غربالگریهای اختصاصی گفتار و زبان
(Language-Specific Screens)
| نام ابزار | بازه سنی | توضیح | وبسایت |
|---|---|---|---|
| MacArthur-Bates Communicative Development Inventories (CDI) | تولد تا ۳ سال | ارزیابی دقیق واژگان دریافتی و بیانی بر اساس گزارش والدین | www.brookespublishing.com |
| Language Development Survey (LDS) | ۱۸ تا ۳۵ ماه | غربالگری سریع واژگان بیانی کودک | www.aseba.org |
| Receptive-Expressive Emergent Language Test (REEL) | تولد تا ۳ سال | ارزیابی مهارتهای زبانی دریافتی و بیانی اولیه | www.linguisystems.com |
| Communication and Symbolic Behavior Scales – Developmental Profile Infant-Toddler Checklist (CSBS DP ITC) | ۶ تا ۲۴ ماه | غربالگری ارتباط اجتماعی، نمادین و گفتاری، بهویژه برای افتراق ASD | www.brookespublishing.com |
ابزارهای ارزیابی مستقیم کودک
(Directly Administered Evaluations)
| نام ابزار | بازه سنی | توضیح | وبسایت |
|---|---|---|---|
| Clinical Linguistic Auditory Milestone Scale (CLAMS) | تا ۳۶ ماه | ارزیابی مستقیم نقاط عطف زبانی و شنیداری | www.brookespublishing.com |
| Early Language Milestones Scale (ELMS) | تا ۳۶ ماه | بررسی مراحل اولیه تکامل زبان دریافتی و بیانی | www.proedinc.com |
| Parents’ Evaluation of Developmental Status: Developmental Milestones (PEDS:DM) | تولد تا ۸ سال | نسخه پیشرفته PEDS با ارائه نمرات معادل سنی در زبان دریافتی و بیانی | www.pedstest.com |
نکات کاربردی برای پزشکان و سئو سایت
استفاده از ASQ یا PEDS برای غربالگری اولیه در ویزیتهای دورهای
استفاده از CDI، LDS یا REEL در صورت وجود نگرانی اختصاصی گفتار و زبان
ابزار CSBS DP ITC در صورت شک به اختلال طیف اوتیسم (ASD) بسیار ارزشمند است
ترکیب این جدول با چکلیستهای سنی گفتار و زبان باعث افزایش زمان ماندگاری کاربر در صفحه (SEO مثبت) میشود
