تکامل در کودکان مبتلا به اختلالات بینایی

اجتماعی و عاطفی (Social and Emotional)

نوزادانی که دچار اختلال شدید بینایی هستند، اغلب حالات چهره‌ای کم‌تحرک‌تر، جدی‌تر یا خنثی‌تر دارند.
لبخندهای اجتماعی آن‌ها کم‌رنگ‌تر، کوتاه‌تر و به‌سختی قابل تشخیص است؛ به همین دلیل ممکن است مراقبان نتوانند علائم اجتماعی نوزاد را به‌خوبی درک کنند.

 خطر سوءتفسیر رفتار نوزاد توسط والدین

مرحلهٔ مهم تعامل اجتماعی متقابل و غیرکلامی در اوایل زندگی ممکن است به‌دلیل سوءبرداشت‌های والدین آسیب ببیند.
به عنوان مثال:

یک مادر ممکن است تصور کند که چون کودک نابینای او هنگام شنیدن صدای مادر لبخند نمی‌زند:

• او را نمی‌شناسد، یا

• تمایلی به بودن در کنار مادر ندارد.

در حالی که یک متخصص بینایی (TVI) می‌تواند توضیح دهد که:

• لبخند اجتماعی بخشی از رفتار آموختنی است و معمولاً با دیدن لبخند دیگران شکل می‌گیرد.

• بی‌حرکت شدن ناگهانی نوزاد ممکن است نشانهٔ تلاش او برای گوش دادن دقیق‌تر باشد.

• قرارگیری خاص دست‌ها یا بدن کودک می‌تواند نشانهٔ ظریف واکنش او به مادر باشد.

 خطر مشکلات عاطفی و رفتاری در آینده

کودکانی با اختلال شدید بینایی در معرض خطر بیشتری برای مشکلات عاطفی و رفتاری قرار دارند، عمدتاً به‌علت:

• ناتوانی در تفسیر پایدار نشانه‌های اجتماعی دیگران

• مشکل در فهم این‌که رفتار خودشان چه تأثیری روی دیگران می‌گذارد

• سختی در سازگاری با تغییرات

این مسائل می‌توانند موجب چالش‌هایی در:

• ابراز اجتماعی،

• بازی‌های نمادین و وانمودی،

• و تعاملات عاطفی معنادار با والدین شوند.

 نقش کلیدی مداخلهٔ زودهنگام و TVI

خبر خوب این است که بسیاری از این مشکلات قابل پیشگیری یا کاهش هستند، مشروط به اینکه والدین و مراقبان در سنین نوزادی و اوایل کودکی حمایت تخصصی دریافت کنند.

TVIها (معلمان ویژهٔ کودکان با نابینایی) می‌توانند به خانواده‌ها کمک کنند که:

• علائم و نشانه‌های ظریف ارتباطی کودک را بهتر بشناسند.

• نسبت به واکنش‌های عاطفی خود و دیگران آگاه‌تر شوند.

• تعامل متقابل و پاسخ‌دهی مناسب را تمرین کنند.

• با مدل‌سازی مستقیم، کودک را در رشد بازی وانمودی و تعامل اجتماعی تقویت کنند.

در بسیاری از مناطق، TVIها به‌صورت ایتی‌نِرِنت (گردشی) فعالیت می‌کنند و با تیم‌های مداخلهٔ زودهنگام (Early Intervention) همکاری نزدیک دارند.